Title Image

Memorial Scroll

MST Logo
MST archive shelf
Nikos Stavroulakis with the MST during a service after the 2010 arson attack
Nikos Stavroulakis with the MST during a service after the 2010 arson attack.

Όταν το 1999 ξεκίνησε και πάλι η λειτουργία της Ετζ Χαγίμ απαιτούνταν ένας κύλινδρος της Τορά. Ο κύλινδρος αυτός περιέχει τα πέντε Βιβλία του Μωυσή, γραμμένα με το χέρι σε περγαμηνή. Εκεί περιέχονται οι βασικοί νόμοι και αρχές του Ιουδαϊσμού. Ο χειρόγραφος κύλινδρος της Τορά είναι κεντρικό αντικείμενο στη λειτουργία κάθε Συναγωγής. Τον Φεβρουάριο του 2000 η Ετζ Χαγίμ παρέλαβε την Memorial Scroll No. 1227 από το Memorial Scrolls Trust (MST) της Συναγωγής Γουεστμίνστερ του Λονδίνου. Η Τορά αυτή παραχωρήθηκε μόνιμα στην Ετζ Χαγίμ και χρησιμοποιείται συχνά για γιορτές, όπως το Bar και Bat Mitzvah.

 

Η Memorial Scrolls Trust

 

Η Memorial Scrolls Trust ιδρύθηκε το 1980 με σκοπό να αποκαταστήσει και να συντηρεί 1564 χειρόγραφες περγαμηνές της Τορά που είχαν έρθει από την Πράγα το 1964. Έκτοτε, περίπου 1400 χειρόγραφες Τορά έχουν διατεθεί σε πάνω από 1000 κοινότητες και οργανισμούς σε όλο τον κόσμο.

 

Η ιστορία των κυλίνδρων της Τορά από την Τσεχία

 

Η Memorial Scrolls Trust συντηρεί και φυλάσσει μία τεράστια συλλογή περγαμηνών που προέρχονται από τις περιοχές της Βοημίας και της Μοραβίας και διασώθηκαν από την καταστροφή από μέλη της εβραϊκής κοινότητας της Πράγας κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτές οι περγαμηνές είναι μάρτυρες των διώξεων και των εκτοπίσεων των Εβραίων κατά την περίοδο του πολέμου.

 

Για περισσότερα από 1000 χρόνια στη Βοημία και την Μοραβία ζούσαν εβραϊκές κοινότητες, που ανέπτυξαν έναν πλούσιο πολιτισμό. Μετά τη γερμανική εισβολή το 1939 οι κοινότητες αυτές διώχθηκαν και οι συναγωγές τους καταστράφηκαν ή ερημώθηκαν. Το 1942 μέλη της εβραϊκής κοινότητας της Πράγας αποφάσισαν να μαζέψουν τους θρησκευτικούς θησαυρούς που υπήρχαν στις εγκαταλειμμένες συναγωγές. Έπεισαν την κατοχική διοίκηση να επιτρέψει την προσπάθειά τους. Έτσι, κατάφεραν να συγκεντρώσουν πάνω από 100.000 τέχνεργα και να τα φέρουν στο εβραϊκό μουσείο της Πράγας. Ανάμεσά τους βρίσκονταν και περίπου 1800 περγαμηνές της Τορά, στις οποίες τοποθετήθηκαν ετικέτες στα τσέχικα και στα γερμανικά, όπου περιγραφόταν το μέρος από το οποίο προέρχονταν. Με την εξαίρεση ενός μόνο ανθρώπου, όλοι οι επιμελητές του μουσείου κατέληξαν αργότερα στο Τέρεζιν και στο Άουσβιτς. Μετά τον πόλεμο οι περγαμηνές μεταφέρθηκαν σε μία εγκαταλειμμένη συναγωγή έξω από την Πράγα. Το 1964 η Επιτροπή τής Memorial Scrolls της Συναγωγής του Γουεστμίνστερ φρόντισε για την μεταφορά 1546 κυλίνδρων στο Λονδίνο. Εκεί οι περγαμηνές καταλογογραφήθηκαν, αποκαταστάθηκαν και κατόπιν εστάλησαν σε συναγωγές και φορείς σε όλο τον κόσμο για θρησκευτική και εκπαιδευτική χρήση.

 

Από τον Σεπτέμβριο του 2008 το Μουσείο των Τσέχικων Memorial Scrolls στο Κεντ αφηγείται την ιστορία των περγαμηνών και την οδύσσειά τους από τη Μοραβία και τη Βοημία στο Λονδίνο και από κει στα διάφορα μέρη του κόσμου.

 

Η Memorial Scroll No. 1227 στην Ετζ Χαγίμ

 

Το 2000 η Ετζ Χαγίμ έλαβε την Memorial Scroll No. 1227 με την βοήθεια της κ. Ruth Shaffer (1910-2006), τότε διευθύντριας της  Memorial Scrolls Trust. Πρόκειται για την μοναδική Memorial Scroll που έχει σταλεί στην Ελλάδα. Η περγαμηνή αυτή έχει καταγραφεί ως «ορφανή», όπως και περίπου άλλες 216 από τις 1546, πράγμα που σημαίνει ότι εντάσσεται στις περιπτώσεις εκείνες των οποίων η καταγωγή δεν μπορεί να βεβαιωθεί.

 

Ο Νίκος Σταυρουλάκης, διευθυντής της Ετζ Χαγίμ, έγραψε ένα γράμμα προς την Memorial Scrolls Trust, όπου περιέγραφε την πρώτη του επαφή με την περγαμηνή:

 

«Δεδομένου ότι είμαι ο μόνος Εβραίος εδώ ήταν ένα δίλημμα για μένα, αν θα έπρεπε να οδηγήσω την περγαμηνή μόνος μέσα στη Συναγωγή ή αν θα έπρεπε να περιμένω κάποια άλλη στιγμή, όπου ενδεχομένως θα υπήρχαν επισκέπτες Εβραίοι που θα συμμετείχαν στη διαδικασία, απονέμοντας τις παραδοσιακές τιμές στην Τορά. Αποφάσισα τελικά ότι απλά θα προσευχόμουν, ώστε οι ψυχές των 263 θυμάτων της κοινότητάς μας να με συνοδεύουν στην διαδικασία. Έτσι, καθώς δεν υπήρχε κάποιος να ραίνει την Τορά, σύμφωνα με την παράδοση, με γλυκά και λουλούδια στη μεταφορά της προς το Εχάλ, την τύλιξα με ένα tallet, την έντυσα και την στόλισα με ασημένια δώρα που είχαν δοθεί πρόσφατα στη Συναγωγή και την τοποθέτησα μέσα στο Εχάλ, μαζί με μία σοκολάτα! Είχα πρόσφατα κλαδέψει ένα δέντρο ελιάς κι έτσι έβαλα τα κλαδιά του σε ένα βάζο μπροστά στο Εχάλ. Ήταν μία από τις πιο δυνατές και έντονες εμπειρίες που είχα ποτέ και είμαι ευγνώμων που η Τορά βρήκε μία νέα στέγη εδώ στα Χανιά. Προσεύχομαι αυτή η περγαμηνή να συντροφεύει την άλλη Τορά της Συναγωγής μας για πολλά πολλά χρόνια».

 

Έκτοτε η Memorial Scroll No. 1227 έχει χρησιμοποιηθεί για πολλές τελετές και Bar και Bat Mitzvahs. Τον Ιούλιο του 2016 ο Vadim Wulfsohn διάβασε από αυτήν την περγαμηνή για το Bar Mitzvah του. Ο πατέρας του, Jason Wulfsohn, είχε μεγαλώσει σε στενή σύνδεση με την Συναγωγή του Γουεστμίνστερ, επομένως η ανάγνωση του γιου του από την συγκεκριμένη Τορά «πρόσθεσε μία ακόμη σημαντική διάσταση σε μία ήδη ιερή και μαγική εμπειρία» για την οικογένεια Wulfsohn.

 

Torah Shrine (Ehal) at Etz Hayyim