Ερευνητικό έργο για την κοινότητα των Χανίων

.

Ερευνητικό έργο για την κοινότητα των Χανίων

.

Στη σύγχρονη ιστοριογραφική παραγωγή οι μικρές εβραϊκές κοινότητες της Ελλάδας εν πολλοίς απουσιάζουν. Με εξαίρεση την Θεσσαλονίκη, η οποία ερευνάται ενδελεχώς λόγω του μεγέθους της κοινότητάς της, οι υπόλοιπες εβραϊκές κοινότητες του ελληνικού κράτους δεν είχαν, μέχρι στιγμής, την τύχη να ερευνηθούν συστηματικά. Ανάμεσα σε αυτές συγκαταλέγεται και η εβραϊκή κοινότητα της Κρήτης. Αν και γνωρίζουμε, ως έναν βαθμό, τα γεγονότα του ναυαγίου του Τάναϊς, που οδήγησε στην εξόντωση των Εβραίων της Κρήτης τον Ιούνιο του 1944, οι γνώσεις μας και η κατανόησή μας για την κοινότητα αυτή είναι αποσπασματικές για τα προπολεμικά χρόνια.

.

Η τρέχουσα έρευνα, «Ανασυγκρότηση μιας απουσίας, Αφήγηση μιας παρουσίας: οι Εβραίοι των Χανίων», επιδιώκει να καλύψει το παραπάνω κενό. Επικεντρώνεται στους Εβραίους των Χανίων, τη μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα του νησιού στον 20^ο αιώνα, και μελετά την ταυτότητα και τη ζωή της κοινότητας κατά τις ταραγμένες δεκαετίες πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επιστημονική Υπεύθυνη του έργου είναι η Βασιλική Γιακουμάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Βόλου. Ερευνήτριες είναι η Δάφνη Λάππα, Μεταδιδάκτορας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και η Κατερίνα Αναγνωστάκη, Υποψήφια Διδάκτορας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Η έρευνα εκπονείται με τη χρηματοδότηση του Germanacos Foundation Institute και υπό την αιγίδα της Συναγωγής Ετζ Χαγίμ Χανίων.

.

Η έρευνα αυτή αποτελεί, παράλληλα, ένα κάλεσμα προς τους απόγονους των κρητο-εβραϊκών οικογενειών να επικοινωνήσουν με την Συναγωγή Ετζ Χαγίμ και να αναζητήσουν πληροφορίες για τις οικογένειές τους. Αν επιθυμείτε να ζητήσετε περαιτέρω πληροφορίες, παρακαλούμε συμπληρώστε το συνημμένο ερωτηματολόγιο και στείλτε το ηλεκτρονικά ή ταχυδρομικά στα στοιχεία επικοινωνίας της Συναγωγής ή των ερευνητριών. Αν δεν επιθυμείτε να συμπληρώσετε το ερωτηματολόγιο, συντάξτε ένα κείμενο με όσο το δυνατόν πιο αναλυτικές πληροφορίες για την οικογένειά σας, ώστε να μπορέσουμε να την εντοπίσουμε ανάμεσα στις υπάρχουσες και να σας ενημερώσουμε σχετικά.

.

Παρακαλώ πατήστε εδώ για να κατεβάσετε το ερωτηματολόγιο

.

Στοιχεία επικοινωνίας ερευνητριών:
Δάφνη Λάππα: daphne.lappa@gmail.com
Κατερίνα Αναγνωστάκη: anagnostakikaterina@gmail.com

.

Μία ενδεικτική περίπτωση από το τρέχον ερευνητικό πρόγραμμα:
Λέων Μπέτσικας (1917-1944)

.

Ο Λέων Μπέτσικας γεννήθηκε στα Χανιά της Κρήτης, στις 3 Μαρτίου 1917. Μαζί με τους γονείς του (Ραφαήλ και Πέρλα) και τις αδελφές του (Χρυσούλα, Άννα, Στερίνα και Σάρρα) ζούσαν κοντά στη Συναγωγή Ετζ Χαγίμ, στην παλιά πόλη των Χανίων, μέσα στην εβραϊκή συνοικία. Η οικογένεια Μπέτσικα και η συγγενική της οικογένεια Τρέβεζα κατέφυγαν στην Αθήνα έγκαιρα, πριν ολόκληρη η εβραϊκή κοινότητα των Χανίων συλληφθεί, τον Μάιο του 1944.

.

Παρόλ’ αυτά, ο Λέων συνελήφθη ως Εβραίος την άνοιξη του 1944 στην Αθήνα κι εκτοπίστηκε στο Άουσβιτς. Στις 25 Ιανουαρίου 1945 μεταφέρθηκε στο Μαουτχάουζεν. Πέθανε στις 24 Απριλίου 1945 στο  Έμπενζεε, παράρτημα του δικτύου στρατοπέδων Μαουτχάουζεν-Γκούζεν. Ήταν μόλις δύο εβδομάδες πριν την απελευθέρωση αυτών των στρατοπέδων από τις αμερικανικές δυνάμεις.

.

Σύμφωνα με την οικογένεια του Λέων, αιτία θανάτου του ήταν η απότομη κατανάλωση φαγητού. Πρόκειται για γνωστή αιτία θανάτου κρατουμένων κατά την απελευθέρωση των στρατοπέδων. Όμως, σύμφωνα με τα τεκμήρια του Μαουτχάουζεν, ο Λέων Μπέτσικας πέθανε πριν την απελευθέρωση, πράγμα που υπαινίσσεται την αναζήτηση του θανάτου του σε διαφορετικά αίτια.

.